1.0تعریف کویل فولادی
فولاد به دلیل استحکام کششی بالا، انعطافپذیری و هزینه کم، به طور گسترده در تولید، مهندسی و ساخت و ساز مورد استفاده قرار میگیرد. در میان اشکال مختلف آن، کلاف فولادی یکی از رایجترین و پرکاربردترین آنهاست.
کلاف فولادی، رول استوانهای از ورق فولادی است که با نورد گرم یا سرد تا ضخامت مشخصی تولید میشود و سپس برای حمل و نقل، ذخیرهسازی و پردازش بیشتر، به صورت کلاف پیچیده میشود. در طول تولید، اسلبهای فولادی از کارخانههای نورد پیوسته عبور داده میشوند، به ورقهای نازک تبدیل میشوند و سپس کلاف میشوند. سطح کلافهای فولادی میتواند صاف یا آجدار باشد که شکلپذیری و استحکام خوبی را ارائه میدهد.
1.1فرآیندهای تولید رایج کویلهای فولادی
نورد سرد به ویژه برای فولادهای ضد زنگ مانند ... مناسب است. 304 و گرید ۳۱۶ که برای استفاده در کاربردهای دشوار به سطح نهایی عالی، دقت ابعادی و مقاومت در برابر خوردگی نیاز دارند.
تولید کویل فولادی شامل چندین فرآیند کلیدی است که هر کدام بر خواص و کاربردهای کویل تأثیر میگذارند:
- نورد گرم:تختالهای فولادی تا دمایی بالاتر از دمای تبلور مجدد (حدود ۱۱۰۰ درجه سانتیگراد) گرم میشوند و قبل از کلاف شدن، از میان نوردها عبور داده میشوند تا ضخامت آنها کاهش یابد.
- ویژگیهاراندمان تولید بالا، هزینه کمتر، مناسب برای کویلهای ضخیمتر. سطح معمولاً دارای مقیاس است و دقت ابعادی کمتری دارد.
- کاربردها: ساخت و ساز، پل ها و ماشین آلاتی که در آنها تلرانس های دقیق مورد نیاز نیست.
- نورد سرد:کلافهای نورد گرم در دمای اتاق بیشتر نورد میشوند تا ضخامت کاهش یافته و کیفیت و دقت سطح بهبود یابد.
- ویژگیهاسطح صاف، تلرانسهای ابعادی دقیقتر، استحکام و سختی افزایش یافته. مناسب برای کاربردهای دقیق.
- کاربردهاخودرو، لوازم خانگی و لوازم الکترونیکی که نیاز به کیفیت سطح بالایی دارند.
- آنیل کردن:کلافهای نورد سرد گرم شده و به آرامی سرد میشوند تا شکلپذیری و چقرمگی آنها بهبود یابد و در عین حال تنشهای داخلی آنها کاهش یابد.
- هدف: شکلپذیری را افزایش میدهد و پردازش مواد را در عملیات قالبگیری یا شکلدهی آسانتر میکند.
- درمان سطحی:فرآیندهایی مانند گالوانیزه کردن یا الکتروقلعکاری برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی و گسترش کاربرد استفاده میشوند.
- ویژگیهادوام و مقاومت در برابر خوردگی بهبود یافته، ایدهآل برای صنایعی با الزامات خاص محیطی یا عملکردی
1.2مقایسه انواع مختلف کویلهای فولادی: تعاریف، ویژگیها و کاربردها
در میان کویلهای نورد سرد و گالوانیزه، فولادهای ضد زنگ 304 و 316 معمولاً زمانی استفاده میشوند که مقاومت در برابر خوردگی و استانداردهای بهداشتی برتر مورد نیاز باشد، مانند صنایع غذایی، دریایی و تجهیزات پزشکی.
جدول زیر تعاریف، ویژگیهای کلیدی و کاربردهای معمول انواع کویل فولادی رایج را شرح میدهد. این مقایسه به شناسایی مناسبترین کویل برای نیازهای خاص کمک میکند و راهنمایی برای انتخاب مواد و بهینهسازی کاربرد ارائه میدهد.
نوع کویل فولادی | تعریف | ویژگیهای کلیدی | کاربردهای معمول |
کویل فولادی نورد سرد (CR) | فولاد نورد گرم شده بیشتر در دمای اتاق؛ سطح صاف، دقت ابعادی بالا. | سطح صاف، بدون پوسته شدن در آسیاب؛ تلرانس ابعادی کم؛ استحکام بالا، شکلپذیری کمی پایینتر. | پنلهای بدنه خودرو، پنلهای لوازم خانگی، قطعات فلزی دقیق. |
کویل فولادی نورد گرم (HR) | شمش فولادی تا دمای بالا گرم میشود، نورد میشود، سپس سرد شده و به صورت کلاف درمیآید. | هزینه کم؛ سطح ناهموار با پوسته آسیاب شده؛ پلاستیسیته خوب؛ مناسب برای جوشکاری. | سازههای ساختمانی، اجزای پل، لولههای فولادی جوش داده شده. |
فولاد پیشرفته با استحکام بالا (AHSS) | فولاد با استحکام بالا و شکلپذیری خوب که برای سازههای سبک وزن استفاده میشود. | استحکام بالا، مقاوم در برابر ضربه؛ شکل پذیری خوب. | قطعات سازهای خودرو، اجزای جذب انرژی تصادف. |
کویل فولادی گالوانیزه | کویل فولادی با روی پوشش داده شده تا مقاومت در برابر خوردگی را افزایش دهد. | مقاومت قوی در برابر زنگزدگی؛ مقاومت خوب در برابر آب و هوا؛ سطح صاف. | نمای ساختمان، کانالهای تهویه، قطعات خودرو. |
ورق قلع اندود الکترولیتی (ETP) | کویل فولادی روکش شده با قلع، که معمولاً در بستهبندی مواد غذایی استفاده میشود. | مقاوم در برابر خوردگی؛ مناسب برای مواد غذایی؛ به راحتی به شکل قوطی و ظروف در میآید. | قوطیهای مواد غذایی، درب قوطیهای نوشیدنی، مواد بستهبندی فلزی. |
1.3نمرات و عملکرد کویل فولادی
عملکرد کویلهای فولادی به گرید فولاد مورد استفاده بستگی دارد. گریدهای مختلف، خواص مکانیکی و شیمیایی متفاوتی دارند.
گریدهای رایج/نامگذاریهای کویل فولادی (استاندارد چینی) | گریدهای معادل ASTM | نوع | توضیحات |
AHSS، DP600، DP800، TRIP780 | A1008 CS / A1011 HSLA | فولاد نورد سرد با استحکام بالا | استحکام بالا، شکلپذیری خوب، جذب انرژی برای ایمنی |
Q235B، Q355B، آهن ۴۱۵، آهن ۵۰۰ | A36، A572 Gr.50 | فولاد سازهای نورد گرم | تحمل بار بالا، جوش پذیری خوب، بادوام در برابر خوردگی |
DC01، DC03، SPCC | A1008 (CS نوع B) | فولاد کم کربن نورد سرد | سطح صاف، مهر زنی آسان، شکل پذیری خوب |
Q345R، 16MnR | A516 Gr.70، A285 | فولاد نورد گرم با ضخامت متوسط | مقاومت فشاری خوب، مناسب برای جوشکاری |
فولاد صفحه کشتی درجه A/B/D | ASTM A131 A/B/D | فولاد نورد گرم کشتی سازی | استحکام بالا، مقاوم در برابر خوردگی، مقاوم در برابر خستگی |
45#، 40Cr، S235JR | A36، AISI 1045، AISI 5140 | فولاد کربنی نورد گرم / نورد سرد | استحکام متوسط، ماشینکاری آسان |
Q195، Q215، Q235، SGCC | A653 (G90، کیفیت تجاری) | کویل فولادی نورد گرم / گالوانیزه | قابل جوش، مقاومت در برابر خوردگی خوب (گالوانیزه) |
MR، SPTE (ورق حلبی) | ASTM A623 (فولاد ETP) | ورق قلع اندود الکترولیتی (ETP) | سطح روکش شده با قلع، مقاوم در برابر خوردگی، مناسب برای مواد غذایی |
مزایای کویلهای فولادی
کویلهای فولادی مزایای متعددی ارائه میدهند که آنها را در صنایع مختلف محبوب میکند:
- دوام بالا
- مقاومت حرارتی عالی
- هزینههای نگهداری پایین
- حمل و نقل و پردازش آسان
- مقرون به صرفه با ارزش خرید عالی
- در صورت نیاز میتوان آن را از کلاف باز کرد، برش داد و شکاف داد
1.4تفاوت بین کویلهای فولادی و صفحات فولادی
برخلاف صفحات فولادی که مسطح باقی میمانند، کلافهای فولادی، ورقهای پیوستهای هستند که به صورت رولهای استوانهای پیچیده شدهاند. این شکل، حمل و نقل را ساده کرده و امکان پردازش انعطافپذیر مانند باز کردن کلاف، برش و شیار زدن را فراهم میکند و کارایی و تطبیقپذیری را تا حد زیادی بهبود میبخشد.
1.5کاربردهای کویلهای فولادی
به لطف خواص فیزیکی و شیمیایی عالی، کویلهای فولادی به طور گسترده در بخشهای الکترونیک، خودرو، ساخت و ساز، بستهبندی، ماشینآلات و انرژی مورد استفاده قرار میگیرند. آنها نیازهای مربوط به استحکام، مقاومت در برابر حرارت، مقاومت در برابر خوردگی و پردازش دقیق را برآورده میکنند. قابلیت بازیافت و مقرون به صرفه بودن آنها، کویلهای فولادی را در تولید مدرن ضروری میکند.
صنعت | شرح برنامه | ویژگیها و مزایای کلیدی |
الکترونیک | ساخت پوستههای CPU، قابهای تلفن، هیت سینکها، هستهها، بردهای مدار و سایر قطعات. | نقطه ذوب بالا، مقاوم در برابر حرارت، شکل پذیری آسان، هزینه نگهداری پایین |
خودرو | مورد استفاده در بدنه، شاسی، دربها، اگزوز، داشبورد، رینگ، قطعات موتور، اجزای سیستم تعلیق. | نسبت استحکام به وزن بالا، مقاوم در برابر حرارت، غیر قابل اشتعال، قابل بازیافت، پشتیبانی از طرحهای ایمنی سبک |
مهر زنی فلزی | برای برش، شیارزنی، فلنج زنی، مهر زنی گرم و سرد، تولید قطعات فلزی دقیق برای بخشهای خودرو، صنعتی، ساختمانی و مواد غذایی و آشامیدنی. | شکلپذیری خوب، شکلپذیری آسان، تحمل بالا، ایدهآل برای قطعات دقیق |
تولید لوله | کویلهای فولادی برای کاربردهای گاز، گرمایش و لولهکشی به لولههای بدون درز تبدیل میشوند. | استحکام بالا، مقاومت در برابر خوردگی، شکلدهی مداوم، بدون نیاز به جوشکاری |
صنعت راه آهن | کویلهای فولاد کربنی که برای ساخت چرخها و قطعات قطار استفاده میشوند، از انعطافپذیری بالایی برای عملکرد ایمن برخوردارند. | انعطافپذیری بالا، مقاوم در برابر سایش |
ساخت و ساز | برای سقفهای فلزی، پانلهای دیواری، عرشهها، لولهها، میلگرد، تیرها و خرپاها استفاده میشود. کلافها برای کاربردهای سازهای و نما به اندازه دلخواه برش داده میشوند. | استحکام بالا، مقاوم در برابر خوردگی، فرآیندپذیری آسان، مقرون به صرفه |
بسته بندی | برای قوطیهای فلزی، درب بطری، بشکههای فولادی و نوارهای فولادی استفاده میشود. سطح آن برای مقاومت در برابر خوردگی و ایمنی، عملیات حرارتی شده است. | مقاومت در برابر خوردگی قوی، بادوام، ایمن |
کالاهای مصرفی | تولید لوازم خانگی (یخچال، ماشین لباسشویی)، مبلمان، ابزار، تجهیزات ورزشی و یراقآلات. | شکل پذیری انعطاف پذیر، استحکام بالا، بادوام |
ماشین آلات | تولید قاب ماشین، یاتاقان، چرخ دنده، فنر، قطعات موتور و موارد دیگر به دلیل شکل پذیری و استحکام خوب. | شکل پذیری انعطاف پذیر، استحکام بالا، همه کاره |
انرژی و برق | در توربینهای بادی، خطوط برق، لولههای دیگ بخار، مخازن تحت فشار، پنلهای خورشیدی، ترانسفورماتورها و موتورها استفاده میشود. |
2.0کویل فولادی نورد گرم چیست؟
کویل فولادی نورد گرم با نورد کردن شمشهای فولادی گرم شده در دماهای بالا تا ضخامت مورد نظر تولید میشود. این روش معمولاً در مواردی که دقت حیاتی نیست و به اندازههای بزرگتر یا صفحات ضخیمتر نیاز است، مانند ساخت و ساز و خطوط راه آهن، استفاده میشود.
2.1مروری بر فرآیند نورد گرم
نورد گرم شامل پردازش شمشهای فولادی در دماهای بالاتر از ۱۷۰۰ درجه فارنهایت (حدود ۹۲۷ درجه سانتیگراد) است که بالاتر از دمای تبلور مجدد فولاد است و شکلدهی آن را آسانتر میکند. این فرآیند شامل موارد زیر است:
- گرم کردن شمشهای فولادی تا دماهای بالا؛
- عبور مکرر آنها از میان غلتکها برای کاهش ضخامت؛
- صفحات را به طور طبیعی خنک کنید، سپس آنها را به صورت رول بپیچید یا به صورت ورق و میله برش دهید.
از آنجا که فولاد به طور طبیعی خنک میشود، ممکن است انقباض و تغییر شکل جزئی رخ دهد و در نتیجه دقت ابعادی پایینتری حاصل شود.
2.2ویژگیهای معمول فولاد نورد گرم
- سطح پوسته پوسته: اغلب پوشیده از پوسته اکسیدی است که با اسیدشویی یا سندبلاست قابل جدا شدن است.
- لبههای گرد: لبهها به دلیل انبساط و انقباض حرارتی کمی کند هستند؛
- تاب برداشتن جزئی: ممکن است در حین خنک شدن تغییر شکل دهد.
- شکلپذیری خوب: به راحتی به اشکال مختلف شکل میگیرد.
- دقت ابعادی پایین: برای قطعات دقیق مناسب نیست؛
- بدون تنش: خنککاری طبیعی از تنشهای پسماند ناشی از کوئنچ یا سختکاری جلوگیری میکند.
3.0فولاد نورد سرد چیست؟
کویل فولاد نورد سرد با پردازش بیشتر فولاد نورد گرم در دمای اتاق تولید میشود که منجر به دقت بالاتر و کیفیت سطح برتر میشود. این فرآیند همچنین ممکن است شامل آنیل و تمپر کردن باشد که منجر به فولاد نازکتر و انعطافپذیرتر میشود که به طور گسترده در کاربردهایی که نیاز به تلرانسهای دقیق و سطوح ظریف دارند، استفاده میشود.
3.1فرآیند نورد سرد
فولاد نورد سرد با نورد فولاد نورد گرم کاملاً سرد شده در دمای محیط ساخته میشود. این فرآیند شامل موارد زیر است:
- نورد سرد ورق فلزی بین غلتکها؛
- فرآیندهای تکمیلی تکمیلی مانند ماشینکاری، سنگ زنی و صیقل کاری برای بهبود دقت ابعادی و پرداخت سطح.
3.2ویژگیهای معمول کویل فولادی نورد سرد
- سطح صاف با کمی حس روغنی؛
- لبههای تیز و واضح با تلرانسهای ابعادی دقیقتر؛
- نوارها و لولههای مربعی با تمرکز و صافی خوب؛
- ساختار یکنواخت و ظاهر عالی.
3.3مزایای عملکرد فولاد نورد سرد
- استحکام بالاتر: تقریباً 20% قویتر از فولاد نورد گرم، مناسب برای کاربردهای با تنش بالا؛
- دقت بیشتر: پس از شکلدهی از نظر ابعادی پایدار است، به حداقل پردازش ثانویه نیاز دارد.
- سطح عالی: درخشان، بدون زنگزدگی، بدون پوسته اکسیدی، ایدهآل برای کاربردهایی با نیازهای سطحی بالا؛
- شکلپذیری خوب: انعطافپذیری عالی، مناسب برای کشش متوسط.
4.0وزن کلاف فولادی چقدر است؟
وزن یک کلاف فولادی معمولاً بر حسب تن یا پوند اندازهگیری میشود. این وزن با ضرب طول، عرض و ضخامت کلاف در چگالی فولاد محاسبه میشود. از آنجایی که گریدهای مختلف فولاد چگالیهای کمی متفاوتی دارند، وزن کلافهای فولادی میتواند متفاوت باشد. دانستن دقیق وزن به برنامهریزی حمل و نقل و کنترل هزینه کمک میکند.
فرمول محاسبه وزن:
وزن = طول × عرض × ضخامت × چگالی فولاد
- طول، عرض و ضخامت به ابعاد کویل اشاره دارند که معمولاً بر حسب متر یا میلیمتر اندازهگیری میشوند.
- چگالی فولاد معمولاً حدود ۷.۸۵ گرم بر سانتیمتر مکعب (یا ۷۸۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب) است، اما بسته به گرید فولاد میتواند کمی متفاوت باشد.
مثال:
یک کلاف فولادی به طول 10 متر، عرض 1 متر و ضخامت 0.005 متر (5 میلیمتر) تقریباً وزن دارد:
۱۰×۱×۰.۰۰۵×۷۸۵۰=۳۹۲.۵ کیلوگرم
بنابراین، وزن کلاف فولادی بسته به اندازه و جنس آن میتواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. درک وزن کلاف برای حمل و نقل، انبارداری و برنامهریزی تولید ضروری است.
5.0حمل و نقل و اندازه گیری کویل فولادی
حمل و نقل
به دلیل وزن سنگین و حجم زیاد، کلافهای فولادی در حین حمل و نقل نیاز به دقت دارند. در کارخانهها یا انبارها، معمولاً از جرثقیل و لیفتراک استفاده میشود. برای حمل و نقل در مسافتهای طولانی، از کامیونهای کفی مخصوص، قطارها یا کشتیهایی که برای کلافهای فولادی طراحی شدهاند، استفاده میشود. از آنجا که کلافها استوانهای هستند، باید با استفاده از تسمهها، کابلهای فولادی یا سایر مهارها به طور ایمن بسته شوند تا از غلتیدن یا جابجایی در حین حمل و نقل جلوگیری شود و ایمنی تضمین گردد.
اندازهگیری ابعاد
اندازه کویل فولادی معمولاً با استفاده از پارامترهای زیر توصیف میشود:
- عرض: عرض مسطح ورق فولادی نورد نشده، که حداکثر اندازه عرضی ماده را تعیین میکند.
- ضخامت: ضخامت یک لایه فولادی که معمولاً بر حسب میلیمتر یا اینچ اندازهگیری میشود.
- طول: طول کل وقتی که کلاف کاملاً باز شده است، برای تخمین میزان فولاد موجود استفاده میشود.
- قطر خارجی (OD): قطر خارجیترین لایه کویل، که بر نحوهی کار و سازگاری با دستگاه تأثیر میگذارد.
- قطر داخلی (ID): قطر هسته کویل، که برای سازگاری با تجهیزات و پایداری حمل و نقل مهم است.
6.0سوالات متداول در مورد کویل فولادی: ایمنی، دما، انواع و کاربردها توضیح داده شده است
چرا کویلهای فولادی اینقدر خطرناک هستند؟
به دلیل وزن سنگین، اندازه بزرگ و تنش ذخیره شده، حمل و نقل نادرست میتواند باعث آسیب یا جراحت جدی شود.
کویلهای فولادی چقدر داغ میشوند؟
کویلهای فولادی نورد گرم در طول تولید به بیش از ۱۷۰۰ درجه فارنهایت (۹۲۷ درجه سانتیگراد) میرسند.
کویلهای فولادی چگونه از حالت رول خارج میشوند؟
آنها با یک ... باز میشوند دستگاه دکوئیل زن که کلاف را به صورت کنترلشده برای برش یا پردازش باز میکند.
کویل فولادی گالوانیزه چیست؟
کویل فولادی که برای مقاومت در برابر خوردگی با روی پوشش داده شده است و اغلب در ساخت و ساز و محصولات فضای باز استفاده میشود.
فولاد نورد سرد برای چه مواردی استفاده میشود؟
در خودرو، لوازم خانگی و الکترونیک که در آنها دقت بالا و سطوح صاف مورد نیاز است، مورد استفاده قرار میگیرد.
مراجع:
https://www.reliance-foundry.com/blog/hot-vs-cold-rolled-steel?srsltid=AfmBOopy_YcPYfcWO9YFZWDGLkONTyVYDxRils2WuUCzVTzKJRc0lz1H
https://blog.tatanexarc.com/da/steel-coil-definition-and-classification/